غار قوری قلعه

اثر طبیعی ملی قوری قلعه طی مصوبه شماره 202 مورخ 25/7/80 شورایعالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست.

موقعیت جغرافیایی

اثر طبیعیملی غار قوری قلعه با مختصاتN345357 عرض جغرافیایی و E463005 طول جغرافیایی در                  25کیلومتریجنوب شرقی شهر پاوه و در استان کرمانشاه واقع گردیده است.                                              


ویژگیهای منطقه
اثر طبیعی ملی قوری قلعه در ارتفاع 1650 متری بر دامنه کوه شاهو واقع گردیده است.این غار یکی از زیباترین غارهای کشور می باشد که دوستداران ط

بیعت را به خود جلب نموده است. وجود استالاگمیت و استالاکتیتها در غار بر زیباییهای آن افزوده است.آب غار جاری و مقدار آن تابع بارش در منطقه است.از گونه های شاخص جانوری میتوان از خفاش گوش موشی نام برد.

 

غار زيبا و اعجاب‌آور قوري قلعه هفتمين اثرطبيعي ملي ايران است كه هرسال به ويژه در ايام نوروز گردشگران بي‌شماري را از سراسر جهان به سوي خود مي‌كشاند.  این غار در 85 کیلومتری جاده کرمانشاه به پاوه قرار دارد و از آن به عنوان بزرگترین غار آبی آسیا نامبرده می شود. بنابر گفته‌ي زمين شناسان، قوري قلعه ‪ ۶۵‬ميليون سال قدمت و سه‌هزار و ‪۱۴۰‬ مترعمق دارد. دماي داخل غار را ‪ ۷۰‬و رطوبت نسبي آن را ‪ ۸۹‬درصد اندازه‌گيري كر

ده‌اند. در ‪ ۷۰۰‬متري غار آبادي وجود دارد كه در ايام دور قلعه‌هايي به شكل‌هاي مختلف آن را محاصره كرده‌اند و وجه تسميه اين غار يكي از همين قلعه‌هاست كه به شكل قوري بوده است.

غارنوردان آمريكايي، انگليسي و فرانسوي قوري قلعه را در سالهاي ‪،۱۳۳۶‬ ‪ ۱۳۴۵‬و ‪ ۱۳۶۳‬شمسي بررسي و تقريبا ‪ ۵۵۰‬متر را از آن كشف كرده‌اند. همچنين در سال ‪ ۱۳۶۸‬شمسي ، حدود يكهزارو ‪ ۳۴۰‬متر از آن توسط غارنوردان كرمانشاه شناسايي و دو فاز براي آن در نظر گرفته شد. درفاز نخست غار كه ‪ ۵۰۰‬متر طول دارد، دو تالار كوهان شتر و مريم شناسايي شد. دراين تالارها شكل‌هاي مختلفي ازجمله نيم‌رخ شتر، كوهان شتر، مار، طوطي، كركس، شيرسنگي، كاخ سفيد، قلب، كشتي، برج پيزا، آسيه‌زن‌فرعون، (ابوالهول)، بابا نوئل، مجسمه فردوسي و مشابه تصوير حضرت مريم ديده مي‌شود. فاز دوم غار نيز يكهزار متر طول دارد كه تالارهاي نماز، بلور و عروس در آن كشف شده است.

تالار نماز در ‪ ۵۵۰‬متري غار و در كنار اين تونل قرار دارد. اين تونل كه ‪ ۱۲‬متر طول و هشت متر عرض دارد، قسمت اصلي غار را تشكيل مي‌دهد و به تونل برزخ شهرت دارد واز آنجا كه سقف تونل به آب چسبيده، مانع از ادامه حفاري ها شده است. در يكهزار متري غار تالار بلور و در داخل تالار نيز حوضچه‌اي فوق‌العاده زيبا وجود دارد. وجود قنديلهاي پرده‌اي در حوضچه كه با دست زدن به هركدام صداي يكي از آلات موسيقي ايجاد مي‌شود، ازجمله دلايل اين زيبايي است، به‌طوري كه بسياري از جهانگردان و كارشناسان متفق القولند كه اين حوضچه، زيباترين حوضچه دنياست. تالار عروس كه يكي از هيجان انگيزترين بخشهاي غار قوري قلعه است در هزار و ‪ ۵۰۰‬متري آن واقع شده است. جنس سنگ‌هاي اين تالار كريستال و براق و سفيد بوده و كساني كه برروي آنها راه مي‌روند مي‌توانند جاي پاي خود ببينند.

وجود چهار آبشار به ارتفاع ‪ ۱۰‬تا ‪ ۱۲‬متر در هزار و ‪ ۷۰۰‬متري غار، زيباي آنرا به اوج مي‌رساند. قنديل هاي كريستال مانند نيز كه جنسشان از رسوبات آهكي است و از سقف آويزان شده‌اند در تمام طول غار خودنمايي مي‌كنند و در بعضي نقاط طول قنديل ها به هشت متر نيز مي‌رسد. علاوه بر جذابيت و اهميت اكوتوريستي قوري قلعه اشيايي نيز در آن كشف شده است كه از جمله آنها مي‌توان به هشت عدد قاشق و بشقاب، چهارعدد كوزه بزرگ، يك عدد كوزه كوچك كه ‪ ۱۵‬سكه از دوران يزدگرد سوم و اواخر دوره ساساني در داخل آن بوده و جمجمه سر انسان را نام برد




 طاق بستان: محوطه تاريخي طاق بستان، در دامنه كوهي به همين نام و در كنار چشمه‌اي در شمال شرقي حاشيه كنوني شهر كرمانشاه قرار دارد. دراين محوطه، آثاري از دوره ساساني شاملسنگ‌نگاره اردشير دوم و دو ايوان سنگي به نام‌هاي ايوان كوچك و بزرگ وجود دارد. ايوان كوچك در سمت چپ سنگ‌نگاره ادشير دوم و ايوان بزرگ در سمت راست ايوان كوچك ديده مي‌شود.
ابن فقيه و ابن رسته اين مكان را «شبديز» و ياقوت حموي آن را « قصرشيرين» ناميده‌ است. همچنين حمدالله مستوفي آن‌ را «طاق وسطام» و عده‌اي ديگر آن را «طاق بهستون»، «طاق بيستون» و « تخت بستان» ناميده‌اند. اهالي محل نيز اين محوطه را با نام «طاق وسان» و «طاق بسان» مي‌شناسند؛ زيرا «سان» در لفظ محلي به معني سنگ است و «طاق وسان» يعني طاقي كه در سنگ كنده شده است.

 بناي بيستون: اين بناي تقريباً مستطيل شكل در جهت شرقي ـ غربي در شمال كاروان‌سراي صفوي بيستون و رو به روي فرهاد تراش، در زير جاده قديمي همدان‌ ـ كرمانشاه قرار دارد. اين بنا از دو بخش تشكيل شده است: بخش شرقي به ابعاد 80*85 متر، ديوارهاي پيراموني به عرض40/2 متر دارد. ورودي اين بنا در ضلع شرقي است. بخش غربي به ابعاد 55*44 متر، از طريق يك ورودي به بخش شرقي مرتبط مي‌شود. اين بخش در حقيقت حياط خلوت مجموعه را شكل مي‌دهد. نماي روكار ديوارهاي بنا به وسيله بلوك‌هاي سنگي تراشيده و قسمت داخلي ديوارها با لاشه سنگ و ملاط گچ ساخته است. در ديوارهاي بيروني اين بنا به فواصل معين، پشتبند‌هاي مستطيل شكلي به طول متوسط 10/3 متر ايجاد شده است. بر روي برخي از بلوك‌هاي سنگي اين بنا، نشانه‌هايي از حجاران ساساني ديده مي‌شود.  

 

  كاخ خسرو: در حاشيه شمالي شهر كنوني قصرشيرين و در نزديكي آتشكده چهار قابي، ويرانه‌هاي قصر خسرو پرويز ديده مي‌شود. اين بنا در جهت شرقي‌ ـ غربي و به ابعاد 98*285 متر بر روي مصطبه‌اي به ارتفاع هشت متر ساخته شده است. راه ورود به داخل بنا از طريق پلكان صورت مي‌گرفت. در قسمت شرقي بنا، تالار ستون‌دار مستطيل شكلي ديده مي‌شود و سقف آن به وسيله طاق‌هاي آجري پوشش داده شده است. در پشت اين تالار، اتاق گنبددار بزرگي قرار دارد و راه ورود به آن از طريق درگاهي كه در قسمت غربي تالار ايجاد شده است، صورت مي‌گيرد. در شمال و جنوب اتاق گنبددار، اتاق‌هاي مستطيل شكلي وجود دارد كه از طريق اتاق گنبددار قابل دسترسي بوده‌اند. هم‌چنين در پشت اتاق گنبددار، حياط مربع شكلي به ابعاد 27*27 متر با رواق ستون‌دار قرار دارد. اطراف اين حياط را اتاق‌هاي متعددي فرا گرفته است. در قسمت غربي حياط نيز ايواني ساخته شده است كه از طريق درگاهي به حياط ديگر كاخ منتهي مي‌شود. در اطراف اين حياط‌ ها نيز مجموعه اتاق‌ها و اصطبل‌ها قرار دارند. در قسمت شمالي تراس، چند خانه به صورت يك مجموعه ديده مي‌شود. 

طاق‌گرا:بناي مستطيل شكل طاق‌گرا به ابعاد  86/4*70/7 متر در گردنه پاتاق، بر سر راه كرمانشاه به سر پل ذهاب و در كنار راه باستاني سنگ‌فرش شده‌اي قرار دارد كه فلات ايران را به بين النهرين ارتباط مي‌داد. به علت تغيير مسير، اين راه و بناي طاق‌گرا اكنون در شيب‌هاي پايين جاده آسفالته قرار گرفته است.
از نظر معماري، بناي طاق‌گرا، فضاي ايوان مانندي است كه تماماً از سنگ ساخته شده است. ورودي آن به طرف جنوب و مشرف بر جاده سنگ‌فرش باستاني است و با بلوك‌هاي سنگي كه به صورت مكعب مستطيل تراشيده شده‌اند، ساخته شده است. مصالح داخلي ديوارها نيز از لاشه سنگ و ملاط گچ است. ديوارهاي بنا تا حدودي بلندتر ساخته شده‌اند تا بتوانند سقف طاق را كاملاً مسطح نمايند. در بالاترين بخش بر روي لبه بام بنا، يك رديف كنگره به ارتفاع نود و دو  سانتي‌متر قرار گرفته است. بنا بر اين ارتفاع بنا از سطح زمين تا بالاترين نقطه 7/11 متر است. همچنين عرض دهانه طاق 10/4 متر و عمق آن 10/3 متر است. ديوارهاي داخلي بنا با نقوش هندسي حجاري شده است. 

معبد آناهيتا: در مركز شهر كنگاور بر سر راه همدان به كرمانشاه قرار دارد. اين بنا بر روي تپه‌اي طبيعي با حداكثر ارتفاع سي و دو متر نسبت به سطح زمين‌هاي اطراف ساخته شده است. نقشه اين بنا چهار ضلعي، به ابعاد 209*224 متر و هر ضلع آن به شكل صفه‌اي به قطر هجده متر است. اين صفه‌ها با لاشه سنگ و ملاط گچ ساخته شده‌اند و نماي بيروني آن‌ها به وسيله سنگ‌هاي بزرگ تراشيده شده، به صورت خشكه‌چين پوشش داده شده است. در مواردي براي اتصال برخي از بلوك‌ها، از بست‌هاي آهني و سربي استفاده شده است. برخي از مورخين اين بنا را معبدي براي الهه آناهيتا دانسته‌اند. آناهيتا ايزد بانوي آب‌هاي روان، زيبايي، فراواني و بركت در دوران پيش از اسلام بوده است. برخي ديگر از محققين به تبعيت از نوشته‌هاي مورخين ايراني و عرب سده سوم هـ .ق به بعد، اين بنا را كاخي ناتمام براي خسروپرويز معرفي كرده‌اند. عده‌اي نيز زمان ساخت آن را به اواخر سده سوم و آغاز سده دوم ق.م و عده ديگر آن را به سده اول ق.م نسبت مي‌دهند. سيف‌الله كامبخش فرد ـ كاوش‌گر بنا ـ آن را به سه دوره هخامنشي، اشكاني و ساساني نسبت مي‌دهد و مسعود آذرنوش كاوش‌گر ديگر بنا، آن را كاخ ناتمامي از خسرو پرويز در اواخر دوره ساساني مي‌داند.ادامه.......

 آتشكده چهارقاپي: «چهار قاپو» يا «چهار قاپي» به معني «چهار در»، از جمله آتشكده‌هاي دوره ساساني در شهر مرزي قصرشيرين است. اين آتشكده از نوع آتشكده‌هايي است كه داراي دالان طواف بوده و به مرور زمان رواق آن فرو ريخته است و تنها در برخي از قسمت‌ها، آثاري از آن ديده مي‌شود. اين آتشكده اتاقي مربع شكل به ابعاد 25*25 متر است و سقفي گنبدي شكل به قطر شانزده متر داشت كه متأسفانه اكنون اثري از آن باقي نمانده است و تنها بقاياي گوشواره‌ها در چهار گوشه آن ديده مي‌شود. اين اتاق مربع شكل داراي چهار درگاه ورودي است كه به رواق اطراف فضاي مركزي منتهي مي‌شوند. در اطراف اين بنا مجموعه اتاق‌ها و فضاهايي وجود دارد كه بخش‌هايي از آن‌ در نتيجه كاوش‌هاي باستان‌شناختي سال‌هاي اخير شناسايي شده است. اين بنا با استفاده از مصالح محلي از قبيل لاشه سنگ و ملاط گچ ساخته شده و گنبد آن آجري است. 


منطقه ريجاب و بان زرده:يكي از مناطق زيباي استان كرمانشاه منطقه ريجاب و بان زرده است كه در يك صد و بيست كيلومتري شمال غربي شهرستان كرمانشاه قرار دارد. اطراف اين منطقه به وسيله كوه‌هاي سر به فلك كشيده «دالاهو» محصور شده است. اين كوه‌ها داراي قللي برف‌گير است و دامنه‌هاي آن‌ از جنگل پوشيده شده است. رودخانه زيباي «سراب ريجاب» ـ سرچشمه رودخانه الوند ـ در اين منطقه جريان دارد. دره‌هاي اين منطقه به وسيله درختان انجير و گردو پوشيده شده است. وجود آثار تاريخي مانند قلعه يزدگرد و زيارت‌گاه‌هاي بابايادگار و ابودجانه بر زيبايي‌هاي اين منطقه افزوده است.

پارك جنگلي طاق بستان:اين پارك در حاشيه شمالي شهر كرمانشاه و در دامنه كوه «پرآو» قرار دارد. عناصر طبيعي چون كوهستان، چشمه، فضاي سبز و درياچه‌هاي مصنوعي و وجود نقش برجسته‌هايي از دوره ساساني، محيط جذاب و ديدني‌اي را در اين ناحيه به وجود آورده است. به علت موقعيت طبيعي و آب و هواي معتدل، اين محل مورد توجه پادشاهان ساساني قرار گرفته و آن‌جا را براي تفريح و شكارگاه سلطنتي خود انتخاب كرده بودند. به طوري‌كه در دو طرف ايوان بزرگ طاق بستان، صحنه‌هاي شكار شاه ساساني حجاري شده است. اين پارك به علت امكانات تفريحي و آثار تاريخي يكي از پرجاذبه‌ترين مناطق شهرستان كرمانشاه محسوب مي‌شود.